Амалиётдан маълумки, саноат ишлаб чиқаришига янги технологияларни жорий қилиш товар ва хизматларнинг ички ҳамда жаҳон бозорида сифат жиҳатидан тараққий этишига замин яратади.
Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи бош муҳандиси ўринбосари, Таъминот департаменти бошлиғи Алишер НУРХАНОВ ўз интервьюсида корхонада маҳсулотнинг янги турларини ўзлаштиришда инновациялар, илмий ва кадрлар салоҳиятининг аҳамияти ҳақида сўзлаб берди.
– Суҳбатимиз аввалида, марҳамат қилиб, корхонангизнинг илмий салоҳияти ва ишлаб чиқаришга жорий этилаётган инновацион ишланмалар ҳақида сўзлаб берсангиз.
– Йилдан-йилга ҳамма жойда, барча тармоқларда илмий ва инновацион ишланмаларга талаб ортиб бормоқда, шунинг учун илм-фан ва илғор тажрибанинг ишлаб чиқаришдаги роли ва аҳамиятини англаган ҳолда биз бундай хизматлар етказиб берувчиларини қидирмоқдамиз ва бунда мослашувчан ёндашувни қўллашга интиляпмиз. Аслида бутун тармоқ учун биргина O‘zLITI Neft gaz илмий-тадқиқот институти мавжуд эди. Бироқ энди биз ўз муаммоларимизга «энг яхши ақлларни» жалб этишга ҳаракат қиляпмиз ва бунда республика илмий-тадқиқот институтлари билан чекланиб қолаётганимиз йўқ. Бу ёки бошқа масала бўйича биз ҳатто заводимизни лойиҳалаштирган инсонларга ҳам мурожаат қиламиз.
Инновацион фаолият корхона раҳбарияти даражасида қўллаб-қувватланади. Ҳеч бир ғоя эътибордан четда қолмайди, биз уни барча воситаларни ишга солган ҳолда биргаликда амалга оширамиз. Ўз навбатида рационализаторлар, албатта, моддий рағбатлантирилади. Ҳар йили «Энг яхши рационализатор» ва «Энг яхши инновацион ғоялар» танловларини ўтказамиз, қувонарлиси, иштирокчилар сони кўпайиб, мукофот жамғармаси ҳам йилдан-йилга ошиб бормоқда.
Айнан шунинг учун таъкидлаш мумкинки, бизда янги маҳсулотларни ишлаб чиқиш ва ишлаб чиқариш, шунингдек, маҳсулотлар тавсифларини такомиллаштириш жараёни яхши йўлга қўйилган. Сўнгги йилларда биз Евро-4, Евро-5 стандартидаги ёқилғиларни ишлаб чиқаришга муваффақ бўлдик. Тез орада бозорга BASF немис концернидан Евро-6 стандартидаги қўшимчали QuWatt-95 бренд автомобиль бензини катта миқдорда кириб келади. Биз камроқ миқдорда маҳсулотлар ишлаб чиқариш орқали маҳсулот линейкасини кенгайтириш имкониятини ўрганяпмиз. Шунингдек, Ўзбекистон кимё ва фармацевтика илмий-тадқиқот институти билан биргаликда водородли газни тозалаш учун Уз АД-1 адсорбенти, хлор аралашмаларидан риформинг қурилмаси ишлаб чиқилганини алоҳида таъкидлаш жоиз. Илгари биз ушбу кимёвий реагентни импорт қилар эдик, энди эса маҳаллий ишлаб чиқарилган реагентлардан фойдаланишимиз мумкин. Бу ўн минглаб долларни тежаш имконини берди.
Умуман олганда, заводда 5 йиллик ривожланиш стратегияси ишлаб чиқилган бўлиб, ушбу кенг кўламли дастурга мувофиқ юқори сифатли маҳсулот ишлаб чиқариш учун қўлланиладиган технологияларни такомиллаштириш, маҳсулот турларини кўпайтириш, саноат ва экологик хавф-хатарларни минималлаштириш, харажатларни камайтириш каби барча йўналишлар назарда тутилган.
– Ҳеч бир корхона кимнингдир кўмагисиз, ёрдамисиз ўз олдига қўйган мақсадларга эриша олмайди. Сизнинг заводингизда кооперация алоқалари қанчалик мустаҳкам йўлга қўйилган?
– Кооперация – бу шериклик муносабатларининг самарали формати ҳисобланиб, биз бундай шериклик қадрли эканига чин дилдан ишонамиз. Завод ташкил этилган кундан буён, 1997 йилдан бери биз импорт қилинган асбоб-ускуналарни маҳаллий корхонада ўзлаштириш бўйича яхши мактабни ўтадик. Европа, Америкa ва Япониядан энг замонавий асбоб-ускуналар ва технологиялар келтирилди. Улардан фойдаланиш чоғида, албатта, тегишли техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш талаб этилди, импорт қилинадиган эҳтиёт қисмлар эса жуда қиммат туради. Мамлакатимиз Президенти ва ҳукуматимизнинг импорт ўрнини босиш ва маҳаллийлаштириш сиёсати туфайли барча эҳтиёт қисмларни Ўзбекистон ҳудудида ишлаб чиқариш босқичма-босқич ўзлаштирилмоқда. Бу билан завод ва бошқа ишлаб чиқариш корхоналари, илмий муассасалар ўртасидаги кооперация алоқалари кенгаймоқда. Масалан, битта детални яратиш учун тавсифларни, хусусиятларни ўрганиш, чизмалар қилиш, синов нусхаларини тайёрлаш, сифат, хизмат потенциал ресурсларининг тасдиқланишига эришиш ва ҳоказолар зарур – бу узоқ давом этадиган ва машаққатли иш, аммо яхши натижалар буни оқлайди.