Сўнгги йилларда республика иқтисодиёти тармоқлари ва ижтимоий соҳани инновацион ривожлантириш, илм-фан ва илмий фаолиятни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш ва натижадорлигини ошириш бўйича аниқ мақсадга йўналтирилган чора-тадбирлар амалга оширилмоқда. Ҳудудларнинг инновацион ривожланиши натижасида иқтисодий, ижтимоий, экологик ва бошқа соҳалардаги ўзгаришларни ўз ичига олган ёндашув шаклланмоқда. Ҳудудларда ёшларнинг инновацион ғоялари ҳар томонлама қўллаб-қувватланаётгани ҳам соҳа ривожида муҳим аҳамият касб этмоқда.
Ҳудудларда инновацион фаолиятни шакллантириш мақсадида қатор ташкилий ва бошқарув ишларини амалга ошириш талаб этилади. Бунинг учун муайян ҳудуддаги аниқ муаммоларни ҳал этишни таъминлайдиган тадқиқот ва ишланмаларни қўллаб-қувватлаш, инновацион фаолиятни молиявий рағбатлантириш, илмий, таълим ва бошқа соҳаларда рақобатни қўллаб-қувватлаш; инновацион маҳсулотлар бозорини яратиш зарур.
Ҳудудда инновацион фаолиятни ривожлантириш бўйича узоқ муддатли ҳамда ўрта ва қисқа муддатли тадбирлар амалга оширилиши кўзда тутилган. Узоқ муддатли тадбирларга ҳудуднинг яхлит инновацион тизимини яратиш, инновацион ривожланишни бошқариш тизимини ривожлантириш, минтақа иқтисодиётини бошқариш тизимини инновацион асосда шакллантириш киради. Ягона ахборот муҳитини яратиш, инновацион тизим фаолиятини баҳолаш тизимини ва фаолият тузилмасини ўзгартириш механизмларини ишлаб чиқиш, хўжалик субъектлари ўртасидаги ўзаро муносабатларнинг бозор механизмларини яратиш, таълим–илм-фан–ишлаб чиқаришнинг сифатли интеграциясига эришиш ўрта ва қисқа муддатли тадбирлар ҳисобланади.
Шунга кўра, ҳудудда инновацион иқтисодиётни ривожлантириш, инновацияларга йўналтирилган тадқиқотлар олиб бориш, ҳудудларни инновацион ривожлантириш дастурларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш, бошқа ҳудудлар билан инновацион ва технологик ҳамкорликни ривожлантириш, инновацион инфратузилма элементлари ва хўжалик субъектлари билан ўзаро ҳамкорликни мувофиқлаштириш энг долзарб вазифалардандир. Бундан ташқари, турли хил семинарлар, кўргазмалар, ярмаркалар, форумлар ташкил этиш, кадрларни тайёрлаш ва малакасини ошириш тизимини такомиллаштириш талаб этилади.
Инновацион ривожланиш йўналишлари ҳудудлар иқтисодиётининг барча соҳаларидаги муаммоларни бартараф қилиш имкониятига эгалигини инобатга олиб, ҳудудларда инновациянинг асосий элементларини жорий қилиш муҳим аҳамиятга эга. Ҳудуд аҳолисининг турмуш фаровонлигини янада ошириш стратегик режалаштириш ва инновацияларни бошқаришга асосланган мақсадли ва самарали бошқарув тизимини жорий қилиш, инновацияларни жорий қилиш ҳамда таълим, фан ва ишлаб чиқариш интеграциясини рағбатлантириш ҳудудларда инновацияларни жорий қилишнинг асосий тамойилларидир.
Президентимизнинг 2021 йил 1 апрелдаги ПФ-6198-сонли фармони ҳамда ПҚ-5047-сон қарорига кўра Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятларда инновацион ҳудудга айлантирилаётган 13 та туман рўйхати тасдиқланган. Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши раиси ва вилоятлар ҳокимлари билан биргаликда мазкур туманлар учун чора-тадбирлар дастурлари тасдиқланиб, изчиллик билан амалга оширилмоқда. Тадбирларни самарали ташкил этиш ва бажарилишини таъминлаш мақсадида туманлар ҳокимлари бошчилигида Мувофиқлаштирувчи кенгашлар ташкил этилди. Ушбу чора-тадбирлар ҳудудда юқори қўшилган қийматга эга инновацион маҳсулотлар яратиш учун инновацион экотизимни шакллантиришга қаратилган.
Фармон қабул қилингандан ўтган даврда вазирлик томонидан ҳокимликлар ва ташаббускорлар билан ҳамкорликда инновацион туманлар учун лойиҳалар амалга оширилмоқда. Вазирлик томонидан бевосита 125,90 млрд. сўмлик 137 та лойиҳалар молиялаштирилиши натижасида 1290 нафар фуқароларимиз янги иш ўринларига эга бўлдилар ва 50 дан зиёд турдаги инновацион маҳсулот экспорти учун имконият яратилди. Вазирлик томонидан иқтисодиётнинг устувор йўналишлари бўйича ишлаб чиқилган ва молиялаштирилган лойиҳалар ички ва ташқи бозорда талабгор, импорт ўрнини босувчи ва экспортга йўналтирилган маҳсулотлар ишлаб чиқариш ҳамда янги йўналишдаги иш ўринлари яратишга хизмат қилади.
Қудратжон ЮСУПОВ,
Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлиги
«Ҳудудларни инновацион ривожлантириш» бошқармаси бошлиғи