Шу кунларда юртимизда айём шукуҳи кезмоқда. Юртдошларимиз «Янги Ўзбекистонда эл азиз, инсон азиз» деган ғояни ўзида мужассам этган кенг қамровли тадбирларни ташкил этиб, мустақиллигимизнинг 31 йиллигини муносиб нишонлади. Навоий кон-металлургия комбинатининг кўп минг кишилик жамоаси ҳам ушбу қадрли байрамни шоду хуррамликда, ажойиб меҳнат зафарлари билан кутиб олди.
Дарҳақиқат, мустақиллик бизга тинч-осуда ҳаёт, бахтиёр яшаш, орзу-мақсадларимизга эришиш имконини берди. Муҳтарам Юртбошимиз раҳнамолигида халқимиз бахту саодати, фаровонлиги, соҳалар ривожи йўлида барча шарт-шароитлар яратиб берилмоқдаки, сўнгги олти йилда амалга оширилган ишлар, ютуқлар, ўзгаришлар бунинг исботидир. Бу эса халқимизга чексиз шукроналик, қувонч улашмоқда. Ислоҳотлар руҳи ҳар бир юртдошимиз ҳаётини обод, кўнглини шод этиб, янги марраларга руҳлантирмоқда, ҳар бири соҳани тараққиётга бошламоқда.
Ривожланиш одимларини бугун Навоий кон-металлургия комбинати мисолида ҳам яққол кўриш мумкин. Кейинги йиллардаги ўзгаришлар комбинат тарихида янги саҳифа очди. Олиб борилган саъй-ҳаракатлар натижасида НКМК дунёдаги энг йирик олтин ишлаб чиқарувчилари билан бемалол рақобатлаша оладиган замонавий корхонага айланди. Шунга яраша фаолият кўлами кенгайди. Қўлга киритилган натижалар, юқори иқтисодий ва ишлаб чиқариш самарадорлиги ортди.
Бугун ҳар бир соҳа эътиборда. Бунинг натижасида ислоҳотлар кириб бормаган соҳанинг ўзи қолмади.
Очиғи, ҳеч бир соҳа ҳозиргидек сифат жиҳатдан янги босқичга чиқмаган эди. Буни қурилиш соҳаси мисолида ҳам айтиш мумкин. Сир эмас, кўплаб қурилиш ташкилотлари турли сабаблар билан фаолиятини тўхтатиб қўйган эди. Шукурки, кунлар келиб барчаси жойига тушди. Эътибор ва рағбат ортидан бу соҳа мамлакатимиз индустриясида етакчи тармоққа айланди. Бир сўз билан айтганда, қурилишда туб бурилиш даври бошланди.
Ўзгаришлар НКМК қурилиш соҳасига ҳам ижобий таъсир кўрсатиб, унинг моддий-техника базаси тубдан мустаҳкамланди. Бу имкониятлар муҳим инвестицион лойиҳаларни амалга ошириш, жумладан, янгидан 5- ва 7-гидрометаллургия заводлари, 3-гидрометаллургия заводида дунёда муқобили бўлмаган янги ишлаб чиқариш мажмуаси, 2-гидрометаллургия заводида «Б» блоки ва бошқа тармоқларни қуришга катта туртки бўлди. Дастурга киритилган йирик инвестицион лойиҳаларни рўёбга чиқариш энг биринчи навбатда қурилиш соҳаси ходимларига катта масъулият юклади ва вақт ўтиб бу ўз натижасини берди. Шундан буён катта ишонч билан кенг кўламдаги қурилиш-бунёдкорлик ишларида йирик лойиҳаларни амалга оширишда иштирок этиб келяпмиз. Биз қурган заводлар, бинолар, йўллар, турли объектлар корхонамиз равнақи, ҳамкасбларимиз манфаати, ёшлар келажагига хизмат қилаётганидан мамнунмиз.
ТИНИМСИЗ МЕҲНАТ, ИЗЛАНИШ ВА ИНТИЛИШ ЗАРУР
Бугун комбинат ишлаб чиқариш географияси Навоийдан бошлаб, Учқудуқ, Зарафшон, Нуробод, Маржонбулоғу Зармитан, буёғи Термиз, Тахиатош, Нурота, Тупроққалъагача етган. Бу ҳудудлардаги гидрометаллургия заводлари, ерости ва ерусти конлари ҳамда бошқа объектларимизда кўп минг кишилик жамоамиз бир жону бир тан бўлиб, корхонани гуллаб-яшнатиш йўлида ҳормай-толмай меҳнат қилиб келяпти. Бугун улар қалб қўри, қадоқ қўллари билан яратилаётган қимматбаҳо металлар янги Ўзбекистон иқтисодиётини, халқимиз фаровонлигини юксалтиришга хизмат қилмоқда.
Аслида дунёда шиддат билан кечаётган кескин рақобат шароитида жаҳон олтин ишлаб чиқарувчилари орасида етакчи бўлиш энг қийин жараён. Айниқса, ҳозирги глобал иқтисодий инқироз даврида бу ниҳоятда мураккаб ва мушкул масаладир. Бунинг учун тинимсиз меҳнат, изланиш, интилиш талаб этилади. Бунда, шак-шубҳасиз, жамоа бирдамлиги, фидокорона меҳнати, аниқ мақсад ва албатта инвестицион лойиҳаларнинг аҳамияти беқиёс.
Бунга эътибор қаратган давлатимиз раҳбари 2017 йилда яқин ўн йилликка мўлжалланган стратегиямизни белгилаб берди. Қабул қилинган НКМКни 2026 йилгача ривожлантириш дастури комбинат ҳаётида муҳим ҳужжат бўлди. Унда назарда тутилган 27 та йирик лойиҳаларни амалга ошириш жамоамиз учун улкан масъулият, жуда катта синов эди. Буни чуқур ҳис этган қурувчилар бутун куч ва салоҳиятини Қизилқум саҳросидаги бунёдкорлик ишларига сафарбар этди.
Албатта, мураккаб шароитда бу лойиҳаларни амалиётга татбиқ қилиш, замонавий корхоналар қуриш, ишлаб чиқариш қувватларини кенгайтириш осон эмас. Бу ҳар жиҳатдан бунёдкорлар иродаси, салоҳияти ва тажрибасига боғлиқ. Соҳада бой тажриба тўплаган вакилларимиз ҳар қандай қийинчиликлардан чекинмасдан, матонат билан меҳнат қилди ва амалда қандай ишларга қодирлигини намоён этди.
Бунда, муҳтарам Президентимизнинг «Энг муҳими, мураккаб ва оғир, чуқур билим ва тажрибани талаб қиладиган шароитларда, кечани кеча, кундузни кундуз демасдан, мана шундай катта лойиҳаларни ким амалга оширяпти, ким бу ишларни қиляпти? Ўзимизнинг одамлар, ўзимизнинг йигит-қизларимиз. Ана шу қора кўзларнинг меҳнати ва жасорати, Ватанга фидойилиги ҳар қандай эътироф ва таҳсинга лойиқ эмасми?» деган даъвати барчамизга куч-ғайрат бағишлади.
Дарвоқе, кончилик саноати, бугунгидек улкан бунёдкорликка гувоҳ бўлмаган. Бор бўлса ҳам, ҳозиргидек кенг кўламли эмас эди. Чунки у пайтлар барча қурилиш материаллари, жиҳозлар четдан олиб келинган. Таъминотдаги узилишлар қурилиш объектини ўз муддатида топширишга салбий таъсир кўрсатган. Бугун эса вазият тамоман бошқача. Соҳада ўзига хос мукаммал тизим яратилди. Бу ҳар қандай қурилиш ишларини тўлақонли, сифатли бажаришимизга катта замин яратди.
Бунинг асосий сабаби комбинат томонидан Зарафшон қурилиш бошқармаси, унинг 3 та қурилиш-монтаж бошқармаси ва «Саноатэлектромонтаж» трести моддий-техника базаси тубдан мустаҳкамлангани билан боғлиқ. Транспорт парклари замонавий қурилиш техникалари билан янгиланди. Моҳир қурувчи кадрлар тайёрланди.
Бу саъй-ҳаракатлар самарасини бугун 3,5 минг нафарга яқин қурувчилар олиб бораётган улкан бунёдкорлик ишлари, қўлга киритаётган ютуқлар мисолида ҳам кўриш мумкин. Аҳил жамоа меҳнати қадр топаётгани, меҳнатига яраша ҳақ олаётгани ва мана шундай дориломон кунларга етказгани учун давлатимиздан миннатдор. Улар зиммасига олган барча вазифаларни ўз кучи, мингдан зиёд турли русумдаги қурилиш техникалари ва махсус механизмлар ёрдамида уддалашмоқда.
Шу ўринда мамлакатимиз қурилиш соҳасида етакчи ўринга эга Зарафшон қурилиш бошқармаси ютуқларига тўхталишни жоиз, деб биламиз.
Турли миллат ва элат вакилларидан таркиб топган 3,1 минг нафарга яқин ишчи-ходим ишлаётган мазкур бошқарма бугун катта-катта лойиҳаларни амалга оширишда ўрнак бўлиб келяпти. Улар қурган иншоотлар ҳақиқий бунёдкорлик намунаси бўлиб, кўзни яшнатмоқда. Бунда турли русумдаги 550 дан ортиқ қурилиш техникалари уларга қанот бўлмоқда. Ваҳоланки, ўн йиллар олдин бундай имкониятлар мавжуд эмасди. Техникалар маънан эскирган, замонавий қурилиш техникалари йўқ эди ҳисоби. Комбинат маъмурияти бунинг учун бошқармани замонавий корхонага айлантиришга қарор қилди. Бу мақсадлар учун миллардлаб маблағ ажратилди. Бошқарма транспорт парки замонавий техниклар билан тўлдирилди.
Ютуқларимиз иккинчи омили – бу қурилиш материалларини ўзимизда ишлаб чиқариш йўлга қўйилганидир. Натижада маҳсулотлар таннархи арзонлашиб, инвестицион лойиҳаларда кўзда тутилган маблағларни иқтисод қилиш имконияти юзага келди. Айни пайтда комбинатда 24 турдан ортиқ стандарт талабларига тўла жавоб берадиган қурилиш маҳсулотлари, жумладан, темир-бетон, металл конструкциялар, ғишт, қум, оҳак, шағал, замонавий эшик-деразалар, полиэтилен қувурлар ва бошқа бинокорлик ашёлари ишлаб чиқарилаётгани ишимизни янада осонлаштирмоқда.
Мисол учун, 2018 йилда 322 млрд. сўмлик қурилиш материаллари ишлаб чиқарилган бўлса, 2021 йилда бу кўрсаткич 563 млрд. сўмни ташкил этди. Жорий йилги кўрсаткичлар бундан ҳам ошиши кутилмоқда. Бу корхонада қурилиш материаллари ишлаб чиқариш ҳажми йилдан-йилга ошиб бораётганидан далолат беради.
Яна шуни мамнуният билан алоҳида таъкидлаш керакки, яратиб берилган имкониятлар туфайли қурилиш ташкилотларимиз инвестицон лойиҳаларни амалга оширишнинг барчасида бош пудратчи сифатида қатнашиб келмоқда. Шу билан бирга ижтимоий объектлар, турар-жойлар, йўл қурилишида ҳам ўзига хос тажрибага эга бўлди. Жиззах вилоятининг Зомин туманида «НКМК» санаторийси, Зарафшон шаҳрида имконияти чекланган болалар учун мактабгача таълим ташкилоти ва Болалар шаҳарчаси, бошқа ўнлаб ижтимоий объектлар, кончилар масканларида турар-жойлар қургани фикримиз исботидир. Албатта, ушбу ютуқлар замирида улкан матонат, жуда катта меҳнат ва машаққат ётибди. Зеро, бепоён Қизилқумнинг табиат инжиқликлари, чўл синовларига чидаб, ишлашнинг ўзи ҳақиқий қаҳрамонликдир.
Комбинатимизда ҳар бир ишчи-ходим эътиборда. Қурувчиларимиз самарали меҳнати ўз рағбатини топмоқда. Мустақиллик йилларида кўплаб ҳамкасбларимиз давлатимизнинг турли орден ва медаллари билан тақдирланди.
КАТТА ИШОНЧ ВА ЗАЛВОРЛИ ҚАДАМЛАР БИЛАН
Бугунги кунда Навоий кон-металлургия комбинати ҳаётида Инвестиция дастурлари муҳим ўрин тутади. Ўтган давр мобайнида ушбу дастурлар асосида 18 та объект ишга туширилди. Ҳозирда инвестицион лойиҳалар саноат кластери бўлган комбинатга юқори иқтисодий самарадорлик келтириш билан бирга, ишлаб чиқаришни ва кўрсаткичларининг изчил ошиб боришини таъминламоқда. Бунинг ҳисобидан ўтган даврда минглаб янги иш ўринлари яратилди. Албатта, бу ёшларимиз учун катта имконият, қувонарли натижадир.
Олдимизда яна қатор муҳим инвестицион лойиҳаларни амалга оширишдек улкан, масъулиятли вазифалар турибди. Уларнинг ижросини таъминлаш учун бизда куч ва салоҳият ҳам, имкониятлар ҳам етарли. Насиб бўлса, ҳар бир лойиҳани белгиланган муддатидан олдин фойдаланишга топширишни мўлжаллаганмиз.
Бир сўз билан айтганда, комбинатда айнан қурилиш соҳасида эришилаётган натижалар ҳақида яна узоқ гапириш мумкин. Буни кеча-ю кундуз фидойилик кўрсатиб келаётган ҳамкасбларимиз яхши билади. Бугун биз мамлакатимиз кончилик саноати ва олтинимиз довруғини бутун дунёга кўз-кўз қилмоқчи, бор куч-ғайратимизни комбинатимиз ривожига сафарбар этмоқчи эканмиз, кўзлаган мақсадларимиз йўлида катта ишонч, залворли қадамлар билан дадил давом этаверамиз.
Фарҳод БАҲРОНОВ,
«НКМК» АЖ Лойиҳаларни бошқариш ва капитал қурилиш бўйича директори