Бугун жаҳон майдонида юксак иқтисодий салоҳияти билан юқори ўринларда турувчи қудратли давлатлар тажрибасига эътибор қаратсак, энг аввало, илм-фанни ривожлантириш ва у орқали қўлга киритилган ютуқларни ишлаб чиқаришга йўналтириш, бошқача айтганда, тараққиётнинг инновацион моделлари ва «ақлли» технологиялар муваффақият ҳамда барқарорликнинг муҳим негизи бўлганини кўриш мумкин.
Шунга кўра мамлакатимизда ҳам ишлаб чиқаришда инновацион ва интеллектуал ҳиссани ошириш, замонавий глобал бозорга рақобатбардош саноат билан кириб бориш, қулай инвестициявий ҳамда ишчанлик муҳитини яратиш асосий мақсадлардан ҳисобланмоқда. Чунки, хоҳлаймизми-йўқми, дунё саноатида ишлаб чиқаришда анъанавийликни эмас, инновацион ёндашувни қўллаб-қувватлаш, инсон тафаккури маҳсули бўлган кашфиётларни ҳаётга татбиқ қилиш механизми кучайиб бораётир.
Юртимиздаги барча йирик саноат корхоналари қаторида «Деҳқонобод калий заводи» акциядорлик жамияти ҳам янги технологиялар, инновацион ғоялар ва илм-фанга асосланган экспортбоп маҳсулотлар турларини кенгайтириш чора-тадбирларига устувор аҳамият қаратмоқда. Аслида ҳозирги шиддатли даврнинг талаби ҳам шу!
Ўтган йиллар давомида заводда инновацион ривожланиш, янги маҳсулотлар ва хизматларни яратиш ҳамда амалиётга жорий этиш учун қулай инфратузилма шакллантирилди. Мавжуд техник ва технологик муаммолар ечимига илм-фанни жалб қилиш, рақобатбардошликни, экспорт имкониятларини кенгайтириш, пировардида импорт маҳсулотларни маҳаллийлаштириш ҳамда модернизациялаш дастурлари ишлаб чиқилди. Айни пайтда ушбу дастурлар ижросининг изчил таъминланиши корхона фаолиятидаги ўсиш кўрсаткичларини тобора жадаллаштирмоқда.
Хусусан, техник ва технологик муаммолар ечимида илм-фанга суяниш, соҳа мутахассислари тадқиқотларига мурожаат қилиш сезиларли натижа бераяпти. Бунга мисол тариқасида калий хлор ўғитини ишлаб чиқариш жараёнида галитли қолдиқ таркибидаги калий хлор миқдорини 3 фоизга тушириш учун кимёвий реагентлар режимининг такомиллаштирилганини келтириш мумкин. Маточник эритмаси таркибидаги сувда эримайдиган қолдиқ миқдорини камайтириш, эритма тиниқлигини ошириш учун калий ишлаб чиқарувчи корхоналар билан ҳамкорликда муайян ишлар олиб борилаётгани айни муддао бўлмоқда.
Мана шундай инновацион ёндашувлар самарасини импорт маҳсулотларни локализациялаш йўналишида ҳам кўрамиз.
Ишлаб чиқаришда зарур хомашёлардан бири – гуруч сечкаси таркибидаги крахмалдан тайёрланган депрессорга эҳтиёж катта бўлиб, уни импорт қилиш вақт ва валюта масаласида ўзига яраша ноқулайликлар туғдирар эди. Завод мутахассислари бу муаммони ҳал қилишнинг ягона йўли сифатида мазкур хомашёни маҳаллийлаштиришга киришдилар. Заводнинг Марказий лабораториясида гуруч сечкаси таркибидаги крахмалдан депрессор тайёрлаш технологияси КЎИЧ-2 цехи реагент хўжалигида синов тариқасида амалга оширилди. Тайёр депрессор технологик жараёнга берилган вақтда маҳсулот сифати пасаймади, чиқинди хвост таркибидаги КСlнинг белгиланган меъёри 3.8 фоиздан ошиши кузатилмади. Хуллас, 72 соат давом этган тажриба-синов ишлари муваффақиятли якунланди. Шундан буён КЎИЧ-2 цехи технологик жараёнида депрессор реагенти сифатида гуруч сечкасидан фойдаланиб келинмоқда.
Импорт қилинган маҳсулотлардан яна бири – суюқ парафинни ишлаб чиқариш технологияси ҳам завод мутахассислари саъй-ҳаракати ва илмий изланишлари самараси ўлароқ тўлиқ ўзлаштирилди. Бунда дастлаб жараён кетма-кетлиги, технологик режим карталари ва сарф этиладиган хомашё ҳамда энергоресурсларнинг ҳисоб-китоби пухта ишлаб чиқилди. Ушбу ҳисоб-китобларга асосан лойиҳанинг иқтисодий самарадорлиги, техник кўрсаткичлари ва техник ҳужжатлари тайёрланди. Шу тариқа суюқ парафинни тажриба-саноат асосида ишлаб чиқариш йўлга қўйилди. Таъкидлаш жоизки, ҳозирги кунда бу маҳсулотга ички бозор эҳтиёжларини ўрганиш мақсадида Давлат статистика қўмитаси билан ҳамкорликда тегишли ишлар олиб борилмоқда. Завод ривожланиш стратегиясига биноан суюқ парафинни келгусида экспортга чиқариш ҳам кўзда тутилган.
0
58 
