Ўзбекистон ва Туркия ўртасидаги муносабатлар сўнгги йилларда янада ривожланиб ҳар томонлама мустаҳкамланиб бормоқда. Ўзаро манфаатли алоқаларда, айниқса, мамлакатимиз учун устувор саналган савдо-иқтисодий ҳамкорлик борасида мунтазам ижобий тенденция кузатилмоқда. Жумладан, Президентимиз Шавкат Мирзиёев бошчилигида олиб борилаётган туб ислоҳотлар, юртимизнинг ички бозори, тобора эркинлашаётган иқтисодиёти, қулай инвестициявий муҳити туркиялик тадбиркорлар эътиборини тортмоқда. Улар юртимиз билан ҳамкорлик салоҳиятини юқори баҳолаб, ўзбек бозорида ўз ўринларига эга бўлишга интилишмоқда. Айни чоғда Туркия ҳам ўзбекистонлик ишлаб чиқарувчилар учун ички бозорини кенг очмоқда.
Бундай алоқаларни изчил тараққий эттиришнинг муҳим механизмларидан бири Ўзбекистон ва Туркия ўртасидаги савдо-иқтисодий ҳамкорлик бўйича Ҳукуматлараро комиссиянинг мунтазам фаолият юритишидир. Ўтган йили 22–23 июль кунлари Анқара шаҳрида ушбу комиссиянинг охирги йиғилиши бўлиб ўтди. Тадбир доирасида ҳукуматлараро музокаралардан ташқари «Ўзбекистон – Туркия» бизнес-форуми ҳам ташкил этилди. Пировардида саноат, тижорат, туризм ва бошқа соҳалар бўйича бир қатор янги шартномалар тузилди.
Мазкур комиссиянинг бу йилги навбатдаги йиғилиши юртимизда ўтказилади. Унда ҳам ҳукуматлараро музокаралар қатори бизнес-форум уюштирилиб, турли соҳаларга тааллуқли янги битимлар имзоланади.
Анқарада чоп этиладиган «Евроосиё иқтисодий алоқалар» журнали Бош муҳаррири Ҳикмет Эрен мухбиримиз билан суҳбат чоғи давлатларимиз ўртасидаги иқтисодий ҳамкорлик тўғрисида қуйидаги фикрларни билдирди:
– Туркия сўнгги уч йил давомида Ўзбекистоннинг асосий хорижий шериклари сафида етакчи ўринни эгаллаб келмоқда. Бу борада икки томонлама савдо-иқтисодий ҳамкорлик ривожланаётгани муҳим аҳамият касб этмоқда. Мамлакатларимиз ўртасидаги ўзаро савдо ҳажми динамик равишда тобора кўпаймоқда. Масалан, 2016 йилда ўзаро савдо ҳажми 1,2 миллиард АҚШ долларини ташкил этган бўлса, 2017 йил 1,5 миллиард долларга етди. Ёки 2018 йилда ўзаро товар айирбошлаш ҳажми 2,2 миллиард доллардан ошган бўлса, ўтган йили 2,3 миллиард долларга тенглашди.
Муҳими, Ўзбекистоннинг Туркия билан тижорати диверсификация қилинган ва савдо структурасидаги салдо фарқи ҳам жуда катта эмас. Бу товар айирбошлашнинг ҳар икки томон учун фойдали бўлишида аҳамиятлидир.
Рақамларга қараганда Ўзбекистоннинг Туркияга маҳсулотлар экспорт қилиши кейинги икки йил ичида изчил ўсиб борган. Натижада у диққатга молик кўрсаткичларга эришди, Туркия эса ўзбек экспорти ҳажми бўйича Жанубий Кореяни ортда қолдириб, тўртинчи ўринга кўтарилди (1-жадвал).
Шуниси муҳимки, агар Хитой, Россия ва Қозоғистон ҳисобига тўғри келаётган экспорт структурасидан «Энергия манбалари» бўлими чиқариб ташланса, ўзаро савдонинг бу йўналишида Туркия Ўзбекистоннинг биринчи рақамли шериги эканлиги аён бўлади (2-жадвал).
Сирасини айтганда, Ўзбекистон четга маҳсулотлар чиқаришда Туркия тимсолида анча ижобий натижаларга эришди. Бу ютуқлар статистик маълумотларда аниқ-равшан исботини топган. Охирги вақтлардаги амалий тажрибаларнинг кўрсатишича Ўзбекистон ва Туркия муносабатларидаги ижобий тенденция икки томонлама савдо алоқалари янада кенгайиши ва барқарорлашишига сезиларли даражада таъсир кўрсатмоқда. Шу тариқа яқин келажакда ўзаро иқтисодий ҳамкорлик соҳасида янада юксакроқ марраларни забт этиш учун пухта замин яратмоқда.
0
58 
