Кадрлар – ҳар бир ташкилот ёхуд корхонанинг иқтисодиётини юксалтирувчи, моддий жиҳатдан забардастлигини таъминловчи куч, керак бўлса, ядроси ҳисобланиши азалий ҳақиқат. Агар улар ўз касбининг билимдони ва юқори салоҳиятли бўлса, янада нур устига аъло. Қуйида гигант корхоналардан бири «Navoiyazot» АЖнинг ходимларни бошқариш соҳасидаги тажрибаси, қолаверса, кадрлар сиёсати ҳақида тўхталамиз.
Юқорида айтганимиздек, иқтидорли, салоҳиятли кадрлар корхонанинг олтин фонди ҳисобланади. Бозор шароитларини ҳисобга олган ҳолда мослашувчан ўзгариши мумкин бўлган юқори даражадаги асосий билим ва кўникмаларга эга ходимларни жалб қилиш – замон талаби.
Ўзбекистоннинг энг кўзга кўринган, иқтисодий салоҳиятини юксалтиришда бевосита муносиб улушга эга корхоналаридан бири – «Navoiyazot» АЖда бугунги кунда 8 620 нафар инсон самарали меҳнат билан банд. Шундан 3 448 нафари аёллар бўлиб, раҳбариятда 498 нафар (шундан 98 нафари аёл), мутахассислар 938 нафар (шундан 464 таси аёллар), техник ходимлар 265 нафар (шундан 237 таси аёллар), ишлаб чиқариш ходимлари сони 5 966 нафар бўлгани ҳолда (шундан 2 356 нафари аёллар), хизматчилар 834 нафар (шундан 293 нафари аёллар) ишчи-хизматчи фаолиятини олиб бориш билан бирга самарали меҳнатлари боис Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантиришдек олий мақсадни ўз олдиларига қўйишган. Айтиш жоизки, корхонада меҳнат қилаётган ходимларнинг 1 394 нафари олий, 3 398 нафари ўрта ва махсус маълумотга эга кадрлардир. Жамоа таркибида турли миллат ва элат вакиллари: ўзбек, қозоқ, грузин, татар, рус, грек, бошқирд, тожик ва яна кўплаб миллат вакиллари бир оиладек аҳил ва иноқ, бир мақсад сари интилиб, меҳнат қилишмоқда. Корхона жамоасининг ёш таркиби ҳам навқирон, ёшлар кўпчиликни ташкил этади. 19 ёшдан 60 ёшгача бўлганлар сони кўп.
«Navoiyazot» АЖда кадрлар захирасини тайёрлашни ташкил этиш ва бошқариш борасида ҳам фаол ишлар олиб борилмоқда. Масалан, энг истиқболли ва самарали ходимларни танлаш ва ривожлантириш, ташқи-касбга йўналтиришни фаоллаштириш Навоий шаҳридаги таълим муассасалари ва бандлик хизматлари билан ўзаро алоқаларни кенгайтириш эвазига ижобий ҳал этилмоқда.
Корхонада кадрлар салоҳиятини ошириш, уларнинг малакасини ошириш ва қайта ўқитиш вазифаларига жиддий эътибор қаратилиб, раҳбар лавозимларига номзодларни излаш самарадорлиги учун зарур шарт-шароитларни яратиш мақсадида ташкилот мутахассислар захирасини яратиш чора-тадбирлари ишлаб чиқилган. Жумладан, Навбаҳор туманидаги касб-ҳунар мактабида корхонада фаолият юритаётган ишчи-ходимлар назорат ўлчов асбоблари ва автоматика, кимёвий таҳлил лаборанти мутахассисликлари бўйича ўқитилмоқда. Жорий йилнинг июнь ойидан бошлаб ўтган давр мобайнида корхонанинг 87 нафар ходими ушбу таълим даргоҳида билим ва кўникмаларга эга бўлишди.
Бугунги кунда малака ошириш жараёнига корхонада фаолият юритаётган малакали, кўп йиллик тажриба ҳамда педагогик салоҳиятга эга мутахассислар жалб этилган. Синф хоналари лаборатория жиҳозларидан ташқари замонавий ахборот коммуникация технологиялари билан таъминланган. 4 ой давомида тингловчилар назарий билимларга эга бўлишади, шунингдек, корхонада амалиёт ўташ даврида кўникмаларни мустаҳкамлаш имконияти яратилган. Ўқув курси якунида ишчи-ходимларга сертификат берилади.
Кадрларни танлаш ва жойлаштиришда «Navoiyazot» АЖ қуйидаги асосий элементлардан ташкил топган маълум тизимга амал қилади:
● кадрлар эҳтиёжларини режалаштириш ва прогнозлаш;
● номинация захирасига номзодларнинг шахсий ишбилармонлик сифатларини баҳолаш, ушбу захирани шакллантириш ва уни тайёрлашни ташкил этиш;
● захирадан ва бошқа манбалардан ходимларни танлаш ва жойлаштириш, ходимлар билан ишлашни ташкил этиш, назорат қилиш, уларнинг ишбилармонлик сифатларини баҳолаш, иш натижаларини баҳолаш; тарбия ва бошқа.
Захирага ходимлар орасидан ва корхонанинг тегишли даражадаги раҳбарларга қўйиладиган талабларга жавоб берадиган функционал раҳбарлар ва мутахассислардан танлаб олинди.
Раҳбарлар ва мутахассислар малакасини оширишнинг асосий вазифаси фан ва техниканинг сўнгги ютуқларини тизимли равишда ўрганиш, режалаштириш ва иқтисодий рағбатлантиришнинг самарали усуллари, меҳнат ва бошқарувни илмий ташкил этиш, ишлаб чиқариш жараёнларини механизациялаш ва автоматлаштириш воситаларидан фойдаланиш ва илғор илмий-ишлаб чиқариш ва техник тажрибаларни кенг алмашишдан иборат. Хусусан, улар малака ошириш институтларида, тармоқлараро малака ошириш институтларида, олий ўқув юртларидаги малака ошириш факультетларида, турдош корхоналарда ҳам малака ошириб қайтадилар.
Жорий йилнинг ўзида цех муҳандис ва етакчиларидан Н.Раҳмонова, А.Нурмонов, Ж.Мирзаев Тошкент шаҳрида малака оширган бўлса, А.Кенжаев Россия Федерациясининг Воронеж вилоятида, А.Алимов Татаристонда, О.Қаҳҳоров Қозоғистонда, У.Идрисов Тулада, С.Эргашов, А.Қамбаров Хитой давлатида ўз билимларини ошириб, тажриба асосида малакаларини янгилаб қайтишди.
Амалий фаолиятга тўхталсак, ҳар қандай даражадаги раҳбар таълим муассасаларида махсус тайёргарликдан ташқари кенг билим олиши ва замонавий ишлаб чиқариш ва ишчи кучини бошқариш кўникмаларини ривожлантириши лозим. Бу – замон талаби. Раҳбарлик қиладиган тизимнинг ўзига хос хусусиятлари ва вазифалари, улар учун мўлжалланган янги лавозимдаги ваколат ва мажбуриятлар билан таништириш орқали олдиндан тайёрлаш учун корхонада иш жойида стажировка ташкил этилди.
Шуни ҳам қайд этиш керакки, «Navoiyazot» АЖ да касбий ривожланишга ҳам зарур даражада эътибор берилади ва бу мақсад йўлида техник ва моддий шарт-шароитлар яратилган. Вақт ўтиши, ходим ўз малака ва иқтидорини, ишлаб чиқаришдаги касбий салоҳиятини намоён этиши билан ундаги имкониятлар кўриб чиқилади ва махсус комиссия ёрдамида қайта малакаланади. Бу жиҳат корхона томонидан ишлаб чиқарилаётган маҳсулотнинг сони ва сифатига, қолаверса, кадрларни моддий рағбатлантиришдек муҳим жиҳатлар қарор топишида қўл келади.
Ҳасан ФАРМОНОВ, ходимлар билан ишлаш бўлими бошлиғи
0
77 
